Chất điều hòa sinh trưởng thực vật được xem là các chất được sinh ra trong cây hoặc được bổ sung để điều khiển quá trình phát triển của cây. Chất điều hòa sinh trưởng cho cây rất đa dạng với các nhóm khác nhau và ứng dụng rộng rãi trên cây trồng.
1. Chất điều hòa sinh trưởng và các nhóm chất
Trong suốt quá trình sinh trưởng và phát triển, cây trồng thường phải trải qua rất nhiều giai đoạn phát triển như lớn lên, nảy mầm, ra bông (hoa), trái. Chất điều hòa sinh trưởng được sử dụng vào để tạo thêm điều kiện cho cây phát triển như kích thích cây ra rễ, ra chồi. Bổ sung chất điều hòa sinh trưởng vào các giai đoạn của cây là rất cần thiết như một cách cân đối hài hòa các đặc tính phát triển cũng như là quy luật phát triển của cây.
Chất điều hòa sinh trưởng được chia làm 2 nhóm chính:
1.1 Nhóm chất kích thích sinh trưởng
Nhóm chất này chứa các chất như Auxin, Gibberellin (GA) và Cytokinin. Đây là các nhóm chất phổ biến được dùng nhiều trong các loại phân bón giúp cây phát triển tốt, đâm chồi, đẻ nhánh,...
Trong các chất thuộc nhóm auxin được sử dụng là IAA, α-NAA, 2,4 D. Còn các chất thuộc nhóm Cytokinin có thể kể đến là Kinetin, Axit benzoic, TDZ, BAP,...
1.2 Nhóm chất ức chế sinh trưởng
Nhóm bao gồm các chất như Absicic, Ethylen và các hợp chất Phenol. Hầu hết các chất này khi đưa vào cây sẽ làm ức chế và kìm hãm các tế bào của cây như: lá, thân và cả rễ cây. Khi phun đúng thời điểm của cây sẽ góp phần giúp cây phát triển đồng đều, ổn định và có thể cho năng suất tăng trung bình từ 10 - 15%.
2. Ứng dụng của chất điều hòa sinh trưởng lên cây trồng
Hiện nay, các chất điều hòa sinh trưởng đã được ứng dụng rộng rãi trên hầu hết các loại cây trồng bởi những ưu điểm nổi bật sau:
- Chất Auxin và GA: giúp kích thích hạt nảy mầm nhanh và đều.
- Kích thích cây sinh trưởng nhanh: đối với những cây cần tăng trưởng chiều cao thì bà con ưu tiên sử dụng GA. Còn đối với các cây rau màu, cây ăn trái và cây công nghiệp lâu năm thì nên ưu tiên dùng auxin, GA và Cytokinin.
- Để kích thích cây ra rễ, hệ rễ phát triển mạnh cho cành chiết cành giâm và chất lượng hiệu quả cao, bà con nên dùng Auxin
- Hạn chế tình trạng rụng bông, rụng trái: nên thường dùng các chất GA và Auxin
- Đặc biệt, Cytokinin góp phần để tạo thành một cây hoàn chỉnh, cân đối giúp cây phát triển toàn diện từ rễ, thân và cả lá. Cytokinin giúp kích thích cây đâm chồi, đẻ nhánh, ra rễ và nảy mầm ra hoa cho cây.
