Chất kích kháng có tác dụng hình thành kháng thể giúp cây kháng bệnh, đồng thời tạo được môi trường miễn dịch cho cây trồng trong những mùa vụ sau nhưng không gây độc hại trên nông sản và sức khỏe nông dân. Do vậy việc tuyên và hướng dẫn người dân ứng dụng đúng và hợp lý chất kích kháng để phòng trừ bệnh hại trên cây trồng là điều cần thiết.

1. Hiện tượng kích kháng 

Phản ứng tiết ra hóa chất để chống lại sự tấn công của mầm bệnh được gọi là hiện tượng kích kháng (induced resistance). Có 2 loại kích kháng: kích kháng tại chỗ và kích kháng lưu dẫn. 

+ Kích kháng tại chỗ: khi mầm bệnh xâm nhiễm vào khu vực nào của cây sẽ kích kháng sản sinh ra các hóa chất để tạo ra sự kháng bệnh tại nơi ấy. Hóa chất chỉ có tác dụng khu trú tại nơi được kích kháng. 

+ Kích kháng lưu dẫn (Systemic Acquired Resistance) gọi tắt là SAR: là khi được kích thích từ một số lá trên cây, các tín hiệu kích thích được lưu dẫn đi khắp cây giúp cây sản sinh ra hóa chất để kháng lại với bệnh. 

Thường những hợp chất dưới dạng các hợp chất của phenol, các polyphenol, chlorogenic acid, caffeic acid, các sản phẩm oxid hóa của phlorin, hydroqinone và hydroxy tyramine, các enzyme hoặc các chất có tính trung hòa các độc tố của mầm bệnh. Trong số đó phổ biến hơn hết là chlorogenic acid và caffeic acid.

Khi xử lý chất kích kháng trực tiếp trên hạt giống, lá cây, rễ cây hoặc gián tiếp cho vào đất, các cơ chế kháng trong cây trồng sẽ được “đánh thức” thông qua biểu hiện của các gen, giúp cây chống lại sự xâm nhiễm của mầm bệnh hay hạn chế tổn thương do tác động tiêu cực từ các yếu tố môi trường. Các cơ chế này bao gồm:

1/ Quá trình làm dày thành (vách) tế bào;

2/ Sản sinh ra các chất có hại đối với mầm bệnh;

3/ Phản ứng siêu nhạy cảm của tế bào để cô lập mầm bệnh.

Chất kích kháng không trực tiếp giết mầm bệnh mà chỉ kích hoạt các cơ chế đề kháng trong cây. Do có sự lan truyền tín hiệu và khả năng lưu dẫn cảm ứng kích kháng trong cây, nên khi xử lý chất kích kháng có thể là hóa chất, vi sinh vật hoặc dịch trích thực vật. 

2. Một số sản phẩm kích kháng trên thị trường