Thối trái và đọng vệt trên trái sầu riêng là vấn đề phổ biến trong giai đoạn nuôi trái, gây ảnh hưởng lớn đến năng suất và chất lượng thương phẩm. Nguyên nhân thường đến từ điều kiện thời tiết bất lợi và quy trình phun xịt chưa phù hợp. Việc nhận diện sớm và phòng trừ đúng cách sẽ giúp hạn chế tối đa thiệt hại cho nhà vườn.
1. Thối trái sầu riêng là gì?
Thối trái là tình trạng phần thịt hoặc vỏ trái sầu riêng bị hư hỏng, đổi màu, mềm nhũn, có mùi chua hoặc mùi hôi. Đây là một bệnh phổ biến, gây thất thoát nặng trong quá trình chăm sóc, thu hoạch và tiêu thụ sầu riêng.
2. Nguyên nhân gây thối trái sầu riêng
Có nhiều nguyên nhân khiến trái sầu riêng bị thối, trong đó phổ biến nhất gồm:
+ Bệnh do nấm Phytophthora palmivora gây ra: Loại nấm này gây hại mạnh trong điều kiện ẩm cao, mưa kéo dài, khiến trái thối từ cuống hoặc đít, lan nhanh khắp trái.
+ Do côn trùng chích hút (bọ xít, rầy, ruồi đục trái): Làm vết thương hở, tạo điều kiện thuận lợi cho nấm và vi khuẩn xâm nhập.
+ Thoát nước kém, vườn ẩm ướt kéo dài: Tăng nguy cơ phát sinh mầm bệnh.
3. Nhận diện trái sầu riêng bị đọng vệt và thối trái
Trên bề mặt vỏ trái sẽ xuất hiện vệt loang dài, màu nâu đen, giống như bị "cháy sém".
Vết vệt thường kéo dài từ cuống xuống đáy trái – nơi thuốc hoặc nước mưa chảy qua.
Sau vài ngày, phần vệt chuyển mềm, có thể nhũn hoặc mốc trắng, báo hiệu thối trái bắt đầu.
4. Cách phòng và xử lý thối trái, đọng vệt trên trái sầu riêng
Trước mùa mưa – chủ động phòng bệnh
Tỉa cành, tạo tán thoáng để ánh nắng chiếu được vào trong tán, hạn chế ẩm.
Phòng nấm Phytophthora bằng các loại thuốc đặc trị gốc đồng hoặc các dòng chuyên trị nấm thối trái như: Dimethomorph, Metiram + Pyraclostrobin và kết hợp thêm các dòng trị khuẩn, luân phiên sử dụng phun trước khi mưa lớn.
Khi phun thuốc – chú ý kỹ thuật
Dùng vòi phun sương nhẹ, phun vào sáng sớm hoặc chiều mát, tránh phun lúc nắng gắt hoặc trước khi mưa.
Sau khi phun nên dùng vòi nước nhẹ rửa lại trái nếu có dấu hiệu đọng thuốc.
Thối trái sầu riêng và hiện tượng đọng vệt trên trái là vấn đề đáng lo ngại nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa nếu nhà vườn chăm sóc đúng kỹ thuật. Quản lý tốt từ khâu thoát nước, phòng nấm đến kỹ thuật phun thuốc sẽ giúp giảm tối đa trái hư, tăng chất lượng và giá trị thu hoạch.